Przemiany postaw i poetyki Jana Kasprowicza

1. Radykalizm społeczny, naturalizm. "Sonety z chałupy" - analogie z Konopnicką, wpływy romantyzmu i pozytywizmu w traktowaniu materiału, uzupełnione realistyczną obserwacją wsi. Wzbogacenie języka gwarą.

2. Okres przejściowy, zabarwienie metafizyczne, liryka osobista i refleksyjna. Poemat "Miłość", "Gorącemu światu", "Salve Regina" - przełom modernistyczny, zwraca się również ku symbolizmowi, metafizyce, nastrojowi - impresjonizm, w miejsce przyrody kujawskiej pojawia się obraz gór, odejście od form stroficznych na korzyść wiersza wolnego.

3. Ekspresjonizm, katastrofizm. Hymny pisane wierszem wolnym, nowy system wersyfikacyjny - fonizm, wpływy ekspresjonizmu, symbolizmu, elementy satanizmu i przekonanie, że szatan rządzi światem, elementy prometeizmu, motywy błagalno-powstańcze, postawa od bluźnierczej przechodzi do błagalno-pokutniczej, w pierwszych czterech hymnach świat zmierza do katastrofy, ludzkość ogarnął kryzys wartości, metafizycznym pytaniem stawała się wątpliwość czy Bóg jest najwyższą, absolutną wartością etyczną i szatan rządzi światem. W drugim cyklu hymnów nad lękiem i zwątpieniem zaczyna górować nadzieja, wiara w sens i ład świata, a więc powrót do tradycyjnej postawy religijnej.

4. Franciszkanizm - ewolucja ku katolicyzmowi, przyjmuje postawę franciszkańskiej afirmacji świata ("Księga ubogich"), pochwała prostoty. Prozy poetyckie "O bohaterskim koniu i walącym się domu" - satyra, parodia, groteska.