Procesy glebotwórcze

Geografia, Geografia fizyczna

Proces glebotwórczy, proces pedogenetyczny - zespół zjawisk powodujących powstawanie i rozwój gleby, zachodzących na powierzchni litosfery pod wpływem czynników abiotycznych, np. klimatu, ukształtowania powierzchni, oraz biotycznych, np. organizmów żywych.

Gleba powstaje w wyniku złożonego procesu glebotwórczego, czyli procesu stopniowej zamiany zwietrzeliny skał lub luźnej skały w glebę. Przebieg procesu glebotwórczego uzależniony jest od warunków klimatycz­nych i hydrologicznych, rodzaju organizmów żywych, ukształtowania po­wierzchni, podłoża skalnego i czasu oddziaływania każdego z tych czynni­ków. Proces glebotwórczy składa się z kilku procesów, a mianowicie: mi­neralizacji, humifikacji, bielicowania, brunatnienia i glejowienia. Każdy z tych procesów zachodzi w innym okresie tworzenia się gleby, dlatego cały proces glebotwórczy należy podzielić na kilka następujących po sobie eta­pów.

Procesy przygotowawcze - to proces wietrzenia prowadzący do rozdrab­niania skał, przygotowujący podłoże do powstawania gleby przez zapewnienie mu odpowiedniej porowatości, zdolności pochłaniania oraz zatrzymywania wody i powietrza, tj. warunków niezbędnych do życia roślin. Intensywność procesów pr2ygotowawczych zależy od klimatu i rodzaju wietrzejącej skały.

Proces mineralizacji - na powierzchnię zwietrzałej skały wkraczają bakterie, gr2yby, mchy i porosty. Ich szczątki ulegaj ą rozpadowi na proste związki mineralne (mineralizacja). W tym stadium rozwoju gleby następuje wzbogacanie o mineralne składniki pokarmowe - związki azotu, fosforu, wapnia, potasu i inne niezbędne do budowy korzeni roślin. Na tak przygotowany grunt wybiórczo wkracza roślinność trawiasta - wysoka, która czerpie pożywienie z wytworzonych skład­ników mineralnych. Masa organiczna nagromadzona ze szcząt­ków tej roślinności ulega dalszemu procesowi mineralizacji.

Proces humifikacji - polega na łączeniu prostych związków mineralnych (efekt procesu mineralizacji) przy współudziale drobnoustrojów w związek organiczny zwany próchnicą lub humusem. W wyniku trwającego ciągle procesu rozpadu szczątków roślinnych na związki mineralne oraz ich łączenia się i przemiany w związki organiczne następuje akumulacja próchnicy w powierzchniowej warstwie gleby.

Proces wymywania - zachodzi pod wpływem wsiąkającej w glebę wody opadowej, która rozpuszcza składniki pokarmowe, wypłukuje je i przenosi w głąb gleby. Jeśli proces ten przebiega w środowisku kwaśnym, rozpuszczeniu i wymywaniu ulegaj ą sole, węglan wap­nia i tlenki żelaza, a pozostaje nierozpuszczalna krzemionka mająca jasno szarą barwę. Rozpuszczanie oraz wymywanie związków organicznych i mineralnych to proces bielicowania.

Procesy wmywania - polegają na osadzaniu wymytych z wyższych warstw gleby, tlenków żelaza, glinu, soli i materiałów ilastych. W zależności od rodzaju osadzanych związków wyróżniamy:

  • proces brunatnienia, czyli pokrywania cząstek glebowych rdzawobrunatną otoczką związków żelaza,
  • proces glejowienia (oglejania), tj. redukcji związków żelaza i manganu w warunkach beztlenowych, prowadzącej do powstania zielonkawo-niebieskiego zabarwienia.

Działanie procesów glebotwórczych prowadzi do powstania w glebie warstw o różnym zabarwieniu, tzw. poziomów genetycznych. Ich ilość za­leży od długości trwania procesów. Generalnie im starsza gleba, tym jej zróżnicowanie na poziomy jest większe.

Podobne tematy

Urbanizacja w Polsce

Urbanizacja - rozwój i rozbudowa miast....

Rodzaje wiatrów

Wiatr - poziomy lub prawie poziomy ruch powietrza...

Obieg Ziemi dookoła Słońca

Ruch obiegowy Ziemi jest to ruch wykonywany przez Ziemię...

Żródła: wikipedia.pl, teksty nadesłane

Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
  

Ebooki edukacyjne

Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?

Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!

Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?

Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?

Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów