Mikołaj Rej jako człowiek swoich czasów
Język polski, OdrodzenieM. Rej był pierwszym pisarzem tworzącym wyłącznie po polsku. Pisał dzieła w pełni oryginalne, nie zaś przeróbki obcych tekstów. On pierwszy dowiódł, że literatura może rozwijać się w języku narodowym. Motto twórczości:
"A niechaj narodowie wżdy postronni znają,
Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają".
"Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem, a Plebanem" to satyra na szlachtę i duchowieństwo, napisana w formie dialogu (formie często stosowanej w średniowieczu, a potem w renesansie). Utwór jest ostrym atakiem na wszystkie przeżytki feudalizmu w polskim życiu zbiorowym. Krytykuje niedowład sądownictwa, przekupstwo panujące w sądach, złą organizację wojskową, prywatę, życie ponad stan. Rej wyraża niepokój o polski sejm, w którym wciąż brak jednomyślności. Jako protestant nie oszczędza także kleru: potępia próżniactwo, chciwość, zaniedbywanie obowiązków. Dostrzega linię podziału między klasą feudałów a ciemiężonym chłopstwem i - między wierszami, co prawda - daje wyraz swemu współczuciu dla uciskanego chłopa. Jest to pierwszy utwór, w którym wprowadzona została mowa potoczna - przełamanie sztywnego schematyzmu średniowiecznego.
"Żywot człowieka poczciwego" ma charakter dydaktyczny, przedstawia obraz idealnego szlachcica - ziemianina, którego głównymi zaletami moralnymi powinny być cnota i poczciwość. Prezentuje kolejno wszystkie pokusy w życiu człowieka. Przeciwstawia się zbyt surowemu i rygorystycznemu wychowaniu, zwraca uwagę na ćwiczenie i rozrywki. W drugiej księdze opisuje wiek średni szlachcica, chwali cnoty, gani wady, szczególnie dążenia do zdobycia bogactwa, pijaństwo i pychę. W księdze trzeciej opisuje starość. Zawarte są tam rozprawy moralne o starości, śmierci. Ukazany jest człowiek kierujący się powszechnie uznanymi cnotami, naturalnymi przemianami cyklu biologicznego. "Żywot człowieka poczciwego" to przykład dzieła parenetycznego (pokazującego wzorcowy portret przedstawicieli różnych stanów lub profesji), bardzo popularnego w okresie renesansu. Humanistyczne wartości w dorobku Reja to radość człowieka, który potrafi cieszyć się życiem, potrafi w życiu ziemskim czuć się szczęśliwym. Pogodna afirmacja świata, podkreślanie związku człowieka z przyrodą. Dobry gospodarz powinien opiekować się wszelkimi uprawami w zależności od pory roku. Opiewa uroki wsi.
Podobne tematyJakie wartości uniwersalne dostrzegam w literaturze XX-lecia międzywojennego?
Dążenie do uogólniania, podsumowywania,... Co było przyczyną tragedii Wertera?
"Cierpienia młodego Wertera" Goethego to utwór... "Zgrzebna" poezja Tadeusza Różewicza jako jedynie możliwa reakcja na doświadczenia wojny.
Tadeusz Różewicz należy do pokolenia Kolumbów.... Przemiany obyczajowe i społeczne wsi w "Chłopach"
Przemiany obyczajowe zachodzące wewnątrz... Ideał szlachcica i ziemianina w "Żywocie człowieka poczciwego" M. Reja.
"Żywot ..." nie jest samodzielnym utworem. Stanowi... |
Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
Ebooki edukacyjne
Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?
Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!
Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?
Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?
Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów