Antyk - charakterystyka epoki
Język polski, AntykLiteratura starożytna stała się wzorem wszystkich późniejszych prądów artystycznych i na długie wieki określiła europejskie kanony piękna. Uznano ją za wzór doskonały - klasyczny.
Literaturę grecką można podzielić na cztery okresy, biorąc pod uwagę
gatunek literacki dominujący w danym czasie:
- epika (VIII wiek p.n.e.)
- liryka (VII-VI wiek p.n.e.)
- dramat (V wiek p.n.e.)
- epigramat (III wiek p.n.e.)
Gatunki literackie pochodzące ze starożytności:
epopeja - "Iliada" i "Odyseja" Homera (epopeje greckie), "Eneida"
Wergiliusza (epopeja rzymska) - utwór epicki, pisany wierszem lub prozą,
ukazujący wszechstronnie i szczegółowo życie narodu (społeczeństwa) w
przełomowym momencie historycznym; charakterystyczne jest wprowadzenie
bogatego tła obyczajowego, realizm przedstawienia, wielowątkowość akcji
pozwalająca ogarnąć wiele środowisk i odzwierciedlić wszechstronnie życie
społeczeństwa;
anakreontyk - lekki i pogodny w nastroju utwór poetycki głoszący pochwałę
beztroskiego życia, wina, sztuki i miłości, uroków mijającej chwili; nazwa
wywodzi się od Anakreonta z Teos (VI - V w. p.n.e.);
epigramat - zwięzły utwór poetycki, na ogół dowcipny, cechujący się
aforystycznością ujęcia i wyrazistością pointy, często o charakterze
niespodzianki, kontrastu lub paradoksu;
hymn - pieśń błagalna lub/i narracyjna, zawierająca pochwałę bóstwa,
legendarnych bohaterów, upersonifikowanych zjawisk lub idei, utrzymywana w
stylu wzniosłym, na ogół rozwijająca się wg schematu przemówienia,
poczynając od apostroficznego zwrotu na początku; autorzy hymnu
przemawiają w imieniu pewnej zbiorowości, snują rozważania moralne,
niekiedy wyznania osobiste;
pean - (pieśń ku czci Apollina), pieśń pochwalna, dziękczynna, czasem
zwycięska, pełna patosu;
dytyramb - pieśń pochwalna, pierwotnie w starożytnej Grecji śpiew
obrzędowy na cześć Dionizosa, w okresie późniejszym (VI - V w. p.n.e.)
utwór liryczny, z którego wywodzą się tragedia i komedia antyczna;
pieśń - gatunek liryczny, wywodzący się ze starożytnych pieśni
obrzędowych, śpiewanych przy akompaniamencie muzyki; pieśń cechuje
uproszczenie budowy, prosta składnia, układ stroficzny, występowanie
refrenów;
tragedia - gatunek dramatu, w którym są przedstawione dzieje bohaterów
skazanych nieuchronnie na niepowodzenie, uwikłanych w konflikt dwóch
racji, nie dających się pogodzić (np. konflikt prawa boskiego i prawa
państwowego w "Antygonie" Sofoklesa); bohaterowie uświadamiają sobie tę
nieuchronność, przenikając zarazem istotę swego losu; nie rezygnują jednak
ze swoich dążeń; tragedia była gatunkiem wysokiego, wzniosłego stylu,
cechowało ją bogactwo figur stylistycznych; tragedia wywodzi się z
obrzędowych dytyrambów na cześć Dionizosa;
mit - opowieść o stałej warstwie fabularnej, wyrażającej wierzenia danej
społeczności. Mit wyraża emocje - najczęściej zbiorowe, np. lęk, niepokój,
podniecenie, radość. To, co niejasne, chwiejne, nieokreślone, otrzymuje
wyraz i kształt w opowiadaniu mitycznym; np. przemienność pór roku zostaje
przekształcona w barwną fabułę i uzyskuje motywację przyczynową w postaci
bóstw uosabiających siły przyrody. Dzięki mitycznym formom myślenia to, co
niejasne, zostaje wyjaśnione i przybliżone. Mity pełniły funkcje poznawcze
- umożliwiając interpretację zjawisk przyrody; światopoglądowe - jako
podstawa wierzeń religijnych; sakralne - poprzez powiązanie z kultem bóstw
i rytualnych obrzędów. Głównymi bohaterami mitów są bogowie, demony i
herosi, tj. ludzie obdarzeni nadprzyrodzonymi właściwościami, półbogowie
(niekiedy zrodzeni ze związku bóstwa i człowieka). Mit tworzy świętą
przestrzeń - miejsce, na którym żyją bogowie (np. Olimp).
Podziału literatury dokonał Arystoteles, dzieląc ją na:
epikę - epopeja (Grecy); przypowieść (parabola) i saga rodzinna (dwa
gatunki z Biblii) - w epice charakterystyczne jest występowanie fabuły
wraz z narratorem;
lirykę - pieśń (Horacy-Grecy), dytyramb (Grecy), hymny (Grecy), pean
(Grecy), epigramat (Grecy), anakreontyk (Grecy), psalm i tren (Biblia);
dramat - tragedia (Grecy), komedia (Grecy), dialog filozoficzny (Biblia) -
w dramacie charakterystyczny jest dialog przeznaczony do wystawienia na
scenie.
Podobne tematyBolesław Leśmian - wielki kreacjonista liryczny
Kreacjonizm to nowatorska metoda twórcza we... Które utwory literatury średniowiecznej podobały ci się, a które nie i dlaczego?
Twórczość literacka od początków swego istnienia... Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza
U schyłku średniowiecza tematyka śmierci znalazła... Kierunki filozoficzne okresu Dwudziestolecia
Materializm dialektyczny - teoria filozoficzna... Romantyzm w oczach twórców literatury późniejszych epok
Tradycja romantyczna w Polsce to element zupełnie inny... |
Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
Ebooki edukacyjne
Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?
Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!
Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?
Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?
Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów